Cảm biến vị trí trục khuỷu – Crankshaft Position Sensor (CKP) là một trong số những cảm biến không thể thiếu trong hệ thống điều khiển động cơ ô tô. Nó đảm nhận nhiệm vụ quan trọng trong việc hiệu chỉnh thời gian phun nhiên liệu và điều khiển góc đánh lửa sớm.
Chức năng và nhiệm vụ
Cảm biến vị trí trục khuỷu có nhiệm vụ đo tín hiệu tốc độ của trục khuỷu, vị trí trục khuỷu gửi về cho ECU và ECU sử dụng tín hiệu đó để tính toán góc đánh lửa sớm cơ bản, thời gian phun nhiên liệu cơ bản cho động cơ.
Cấu tạo của cảm biến
Có cấu tạo tương đối đơn giản! Chúng ta có thể kể tới 3 loại cảm biến thường gặp hiện nay đó là:
– Cảm biến vị trí trục khuỷu loại cảm biến từ: gồm có cuộn dây điện từ, lõi nam châm vĩnh cửu và vành răng tạo xung.
– Cảm biến vị trí trục khuỷu loại Hall: Gồm 1 phần tử Hall ở đầu cảm biến, IC và nam châm vĩnh cửu trong cảm biến
– Cảm biến vị trí trục khuỷu loại Quang: (nằm trong bộ chia điện)
Nguyên lí hoạt động
Khi trục khuỷu quay, một tín hiệu hình sin hoặc hình vuông sẽ được gửi về ECU động cơ. Sau đó, ECU sẽ phân tích dữ liệu các xung này trên trên một đơn vị đo để xác định tốc độ quay và vị trí của trục khuỷu.
- Loại cảm biến từ sẽ có xung hình sin.
- Loại cảm biến Hall và Quang sẽ có xung hình vuông.
Thông số kĩ thuật
– Loại cảm biến từ có điện trở 400Ω-1500Ω tùy từng hãng (Loại nằm trong denco có điện trở nhỏ hơn, khoảng 200Ω-300Ω). Loại cảm biến này tạo ra xung hình sin. Xung từ 0,5-4,5V.
– Loại Hall và quang: Tạo ra xung hình vuông 0V và 5V( cấp nguồn 12V 2 loại cảm biến này vẫn suất xung 0V và 5V.
Vị trí trên xe
– Các thế hệ đời thấp vẫn sử dụng bộ chia điện, cảm biến nằm trong DENCO.
– Các thế hệ động cơ sau này sử dụng hệ thống đánh lửa trực tiếp, cảm biến nằm ở đầu máy, đuôi bánh đà hoặc giữa lock máy.
Cách thức kiểm tra- đo kiểm
– Đối với loại cảm biến từ:
+ Kiểm tra điện trở cuộn dây
+ Kiểm tra khe hở đầu cảm biến tới vành tạo xung: 0,3mm-0,5mm (loại nằm trong denco); 0.5mm-1,5mm loại cb bắt ở đầu Puly, hay đuôi bánh đà.
+ Kiểm tra xung tín hiệu đầu ra theo đúng biên dạng như phần thông số kỹ thuật.
– Đối với loại cảm biến Hall và Quang
Khi bật chìa khóa On:
Chân dương có 12V, mát 0V, signal 5V. Sử dụng máy osiloscope đo chân Signal khi đề máy có tín hiệu xung vuông như phần thông số kỹ thuật.
– Khi dùng máy chẩn đoán có thể phân tích tín hiệu cảm biến trục khuỷu bằng cách phân tích dữ liệu Engine Speed.
Các hư hỏng thường gặp
– Chỉnh sai khe hở từ
– Đứt dây
– Dây tín hiệu chạm dương, chạm mát
– Lỏng giắc nối
– Chết cảm biến
– Gãy răng tạo tín hiệu trên vành răng
Kinh nghiệm thực tế khi sửa chữa
– Chỉnh khe hở từ quá lớn có thể không nổ được máy do xung yếu
– Không dùng tua vít để bẩy vành răng ra khi đại tu động cơ, có thể làm gãy mất răng tạo xung.
– Với cảm biến loại từ khi đảo lộn 2 dây tín hiệu cho nhau động cơ nổ không tốt hoặc không nổ( vì tín hiệu đánh lửa bị lệch).
– 90% các dòng xe mất cảm biến trục khuỷu không nổ được máy.
– Một số xe khi mất tín hiệu cảm biến trục khuỷu vẫn dùng tín hiệu cảm biến trục cam nổ máy được.
