Bơm nhiên liệu là thành phần quan trọng trong hệ thống cung cấp nhiên liệu của xe máy, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và độ ổn định của động cơ. Bài viết này sẽ cung cấp tổng quan về bơm nhiên liệu, bao gồm cấu tạo, nguyên lý hoạt động và các phương pháp kiểm tra, bảo dưỡng để đảm bảo hiệu quả hoạt động của hệ thống.
Hệ thống cung cấp nhiên liệu gồm có bình chứa nhiên liệu (bình xăng), nắp bình xăng, van xăng, lọc xăng, chế hòa khí, và vài bộ phận khác.
Nhiên liệu (xăng) từ bình chứa qua các ống dẫn tới chế hòa khí hòa trộn với không khí từ bầu gió và đưa tới động động cơ. Vị trí của bình xăng cao hơn vị trí của chế hòa khí do đó nhiên liệu chảy từ thùng chứa tới chế hòa khí nhờ có thế năng, nếu độ cao của bình xăng so với chế hòa khí không đủ hoặc vị trí của bình xăng thấp hơn vị trí của chế hòa khí thì bơm xăng cần được trang bị cho xe để chuyển xăng từ bình tới chế hòa khí
II – Cấu trúc và hoạt động của bơm nhiên liệu
Cấu trúc cơ bản của xe máy là bình xăng nằm cao hơn chế hòa khí một cách thích hợp để xăng có thể chảy tới chế hòa khí nhờ trọng lực (thế năng).
Nếu độ cao không đủ do bình xăng nằm ở vị trí thấp hơn thì bơm xăng cần được trang bị để đưa xăng tới chế hòa khí.
1. Cấu trúc của bơm xăng:
Khi công tắc điện bật sang vị trí ON. Điện sẽ tạo ra từ trường và hút lõi sắt xuống, nó sẽ kéo rộng màng và tạo ra áp suất âm, nhiên liệu chảy qua van tạo ra quá trình hút. Nếu lõi sắt được hút xuống nữa mạch điện sẽ bị ngắt và màng sẽ hồi lại nhờ lực lò xo và nhiên liệu sẽ đi ra van kiểm soát ra chuyển tới chế hòa khí.
2. Rơ le cắt nhiên liệu:
Rơ le cắt nhiên liệu được trang bị trên một số đời xe. Nó có dòng điện cung cấp cho bơm xăng hoạt động chỉ khi chạy động cơ chạy và ngắt dừng bơm khi động cơ dừng hoạt động. Tín hiệu ngắt nhờ tín hiệu gửi tới từ máy phát phát xung.
3. Cấu trúc của rơ le ngắt xăng:
– Khởi động động cơ: Khi công tắc chính ON dòng điện tới thyristor và không tới bơm. Một vài loại được trang bị chức năng thời gian làm việc khi mực xăng trong buồng phao giảm và cung cấp lượng xăng cần thiết, dòng điện chỉ đi tới bơm trong vài giây cho bơm làm việc.
– Khi động cơ đang làm việc: Tín hiệu xung gửi tới từ cuộn sơ cấp đánh lửa và khởi động transistor sang vị trị ON, kích họat dòng từ thyristor và làm bơm họat động.
4. Lọc nhiên liệu:
Trong cấu trúc của chế hòa khí có những phần rất nhỏ cho nhiên liệu qua và hòa trộn với không khí, sự có mặt của chất cặn bẩn hay tạp chất sẽ làm chế hòa khí hoạt động không tốt.
Ví dụ như khi bụi bám trên bề mặt làm kín của van phao thì sẽ làm chảy xăng. Để ngăn ngừa vấn đề này cần trang bị lọc xăng được để lọc các chất bẩn khi nhiên liệu đi qua trước khi tới chế hòa khí.
Hầu hết các đời xe van xăng gắn trên bình chứa xăng và lọc là một bộ phận của van xăng. Một vài loại khác lọc xăng được gắn là một chi tiết độc lập với van. Và lọc xăng bị tắc là một nguyên nhân không cung cấp được nhiên liệu ổn định.
III – Kiểm tra lưu lượng bơm
Kiểm tra bơm họat động đúng hay không bằng cách kiểm tra lưu lượng của bơm xăng. Tiêu chuẩn lượng bơm theo như hướng dẫn bảo trì xe. Để kiểm tra họat động của bơm và lưu lượng bơm có thấp hay cao hơn tiêu chuẩn. Phần lớn các trương hợp lượng bơm được tính theo phút khi bơm hoạt động trong một phút. Tuy nhiên có thể xác định lượng bơm cho 5 giây.
1. Cẩn thận đo lường:
a. Xe có trang bị rơ le ngắt xăng: Với xe có trang bị rơ le ngắt nó không hoạt động khi động cơ tắt máy. Nối tắt dây để bơm hoạt động khi khóa điện chuyển sang vị trí ON để nối tắt tham khảo theo từng loại xe.
b. Xe với loại van chân không: Với loại này kiểm tra van ở vị trí ON hay RES và đầu tiên phải giữ cho van mở sau đó mới có thể kiểm tra lượng bơm xăng.
2. Chú ý về an toàn:
Lưu ý lượng xăng có thể nhiều hơn bình chứa do đó cần chuẩn bị bình chứa thích hợp đủ để chứa lượng xăng để không bị tràn ra ngoài. Khi bơm họat động nó sẽ phun nhiên liệu ra cho nên phải để nó ở vị trí chắc chắn.
Tóm lại, bơm nhiên liệu là yếu tố then chốt trong vận hành xe máy. Hiểu rõ cấu tạo và hoạt động của bơm nhiên liệu giúp tăng hiệu quả sử dụng và kéo dài tuổi thọ xe. Hy vọng bài viết đã mang lại kiến thức hữu ích về bơm nhiên liệu và cách kiểm tra, bảo dưỡng hợp lý.
